Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2013

Έτος Κ. Π. Καβάφη το 2013

 Ο Κωνσταντίνος Καβάφης και η εποχή του

     Τα έργα του Καβάφη ήταν πρωτόγνωρα για τα ελληνικά δεδομένα της εποχής και περιείχαν τόσο σύγχρονα στοιχεία ώστε να μη θεωρείται υπερβολή ότι βρίσκονται στη βάση της ελληνικής νεωτερικής ποίησης.  Στην πρώτη φάση  είναι επηρεασμένος από τους Φαναριώτες του αθηναϊκού ρομαντισμού. Με την επίδραση αυτή αλλά και κάτω από τη σκιά του συμβολισμού αλλά και παρνασσιακών επιδράσεων γράφτηκαν τα ποιήματα της πρώιμης περιόδου. Από το 1900 και μετά ο ποιητής εγκαινιάζει το προσωπικό του ύφος  και  βρίσκει την προσωπική του φωνή περνώντας στην περίοδο του ποιητικού ρεαλισμού και φτάνοντας σε όρια τολμηρά και νεωτερικά.

     Το έργο του μεγάλου Αλεξανδρινού ξάφνιασε· η τεχνοτροπία του, η ιδιόμορφη γλώσσα του, οι οξυδερκείς συλλήψεις του, η εκμετάλλευση της Ιστορίας, η αυστηρή λιτότητα που στερείται λυρικά ψιμύθια,  βρήκαν τους λόγιους της εποχής του απροετοίμαστους. Πολλοί ήταν εκείνοι που τον ειρωνεύτηκαν, τον χλεύασαν, τον κατηγόρησαν. Τους ήταν πολύ δύσκολο να καταλάβουν ότι η ποίησή του υπήρξε επανάσταση απέναντι στους ρητορισμούς και στις  ομοιοκατάληκτες  φλυαρίες. Πολύ αργότερα κατάλαβαν την αξία του Καβάφη και αναγνώρισαν το λάθος τους.

     Όπως συμβαίνει συχνά με τους μείζονες ποιητές, ο Καβάφης προηγήθηκε της εποχής του, γλωσσικά, μορφολογικά και θεματολογικά. Έμεινε μοναχικός στην ποίηση χωρίς συνεχιστές όπως άλλωστε και χωρίς προδρόμους. Ο ίδιος ζήτησε να γράψουν στο διαβατήριό του ως επάγγελμα: ποιητής!



Ένα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμα του ποιητή:
«Είμαι Κωνσταντινουπολίτης την καταγωγήν, αλλά εγεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια - σ' ένα σπίτι της οδού Σερίφ -  μικρός πολύ έφυγα, και αρκετό μέρος της παιδικής μου ηλικίας το πέρασα στην Αγγλία. Κατόπιν επισκέφθην την χώραν αυτήν μεγάλος, αλλά για μικρόν χρονικόν διάστημα. Διέμεινα και στη Γαλλία. Στην εφηβικήν μου ηλικίαν κατοίκησα υπέρ τα δύο έτη στην Κωνσταντινούπολη. Στην Ελλάδα είναι πολλά χρόνια που δεν επήγα. Η τελευταία μου εργασία ήταν υπαλλήλου εις ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον από το υπουργείον των Δημοσίων Έργων της Αιγύπτου. Ξέρω Αγγλικά, Γαλλικά και ολίγα Ιταλικά».



Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2013

Έναστρη Νύχτα



 
Μια εναλλακτική ματιά για την «Έναστρη Νύχτα» (The Starry Night) την οποία ο Vincent Van Gogh   ζωγράφισε  ενώ ήταν  στο άσυλο  το 1889 και αποτελεί ένα  από  τα  πιο σπουδαία καλλιτεχνικά  επιτεύγματα  καθώς  έχει   φιλοτεχνηθεί   ακολουθώντας συγκεκριμένους  μαθηματικούς   κανόνες  για τη  δημιουργία των περίφημων χαοτικών δινών του. 

«Το να κοιτάζω τα αστέρια με κάνει πάντα να ονειρεύομαι» είχε πει, ο μεγάλος ζωγράφος.


Κυριακή 13 Ιανουαρίου 2013

Έτος Κ. Π. Καβάφη το 2013





 «Έτος Κ. Π. Καβάφη» 



Ο Κωνσταντίνος Καβάφης γεννήθηκε στις 29 Απριλίου του 1863 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου είχε ανθίσει εκείνη την περίοδο μια ισχυρή ελληνική παροικία. Ο ποιητής έζησε τα πρώτα παιδικά του χρόνια μέσα σε εξαιρετικές συνθήκες ευημερίας, όμως μετά το θάνατο του πατέρα του, το 1870, άρχισε  η σταθερή πορεία της οικογένειάς του προς την οικονομική παρακμή με τη μητέρα να επωμίζεται την ανατροφή και την ευθύνη της οικογένειας. Το 1872 αναγκάστηκαν να μετοικήσουν στην Αγγλία για επτά χρόνια, όπου ο Κωνσταντίνος Καβάφης φοίτησε σε αγγλικό σχολείο, ενώ παράλληλα μάθαινε ελληνικά και γαλλικά.
          Επέστρεψαν στην Αλεξάνδρεια όπου ο Καβάφης εγγράφεται στο εμπορο-πρακτικό σχολείο «Ερμής». Σ’ αυτό το διάστημα  αρχίζει να μελετά και να εργάζεται πνευματικά μόνος του, και χωρίς να πραγματοποιήσει πανεπιστημιακές σπουδές,  κατόρθωσε να αποκτήσει βαθύτατη μόρφωση. Στη συνέχεια η πολιτική αναταραχή του 1882 που έληξε με την κατοχή της Αιγύπτου από τους Άγγλους, ανάγκασε την οικογένεια να καταφύγει στην Κωνσταντινούπολη, τόπο καταγωγής της μητέρας, Χαρίκλειας Καβάφη, όπου έμεινε για τρία χρόνια. Μετά την επιστροφή από την Πόλη ο ποιητής άρχισε να εκφράζει ζωηρό ενδιαφέρον για να ακολουθήσει πολιτική και δημοσιογραφική καριέρα. Μια σειρά αλλεπάλληλων θανάτων αγαπημένων προσώπων καθώς και σύντομα ταξίδια στο Κάιρο, στο Παρίσι και στο Λονδίνο αποτελούν σημαντικά γεγονότα της ζωής του.
          Το 1892 προσλαμβάνεται ως έμμισθος υπάλληλος από την Υπηρεσία Αρδεύσεων, όπου παρέμεινε μέχρι το 1922 για βιοποριστικούς λόγους. Αρχίζει να στιχουργεί και να μεταφράζει ποιήματα ενώ το 1901 ταξιδεύει στην Ελλάδα για πρώτη φορά και γνωρίζεται στην Αθήνα με Έλληνες πεζογράφους· ο Γρηγόριος Ξενόπουλος δημοσιεύει το 1903 το άρθρο  «Ένας ποιητής», που ήταν η πρώτη εγκωμιαστική παρουσίαση της καβαφικής ποίησης στο αθηναϊκό κοινό. Μετά το θάνατο της μητέρας του η ζωή του κύλησε ήσυχα και μοναχικά, απολαμβάνοντας ωστόσο τη φιλία και την εκτίμηση των Αλεξανδρινών οικείων και φίλων. Το 1922 παραιτείται από την εργασία του στις Αρδεύσεις και απερίσπαστος αφοσιώνεται στη συμπλήρωση του ποιητικού του έργου.
          Από το 1930 άρχισε να έχει ενοχλήσεις στο λάρυγγα που εξελίχτηκαν σε καρκίνο. Μεταφέρεται στην Αθήνα όπου εισάγεται στο νοσοκομείο και του γίνεται τραχειοτομία. Στερημένος από το θείο δώρο του προφορικού λόγου επικοινωνεί με τους επισκέπτες του με γραπτά σημειώματα. Επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια και η κατάστασή του επιδεινώνεται. Πεθαίνει στις 29 Απριλίου 1933 στο ελληνικό νοσοκομείο της Αλεξάνδρειας, τη μέρα των γενεθλίων του. 

Τετάρτη 9 Ιανουαρίου 2013

Βιβλίο και 2013

"For last year’s words belong to last year’s
       language
And next year’s words await another voice."
 T. S. ELIOT, FOUR QUARTETS


Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2013

Έτος Κωνσταντίνου Καβάφη το 2013

150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ

 «Έτος Κ. Π. Καβάφη» 
ανακηρύχθηκε το 2013 από το υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τη γέννηση του ποιητή, το 1863, στην Αλεξάνδρεια, την πόλη που τον ενέπνευσε.

Το σκηνικό της, η ηδυπαθής και αισθαντική της ατμόσφαιρα, ο διάχυτος σκεπτικισμός και η καταλυτική ειρωνεία ταυτίστηκαν απόλυτα με την ύπαρξη του ποιητή, που έμελλε να γίνει κορυφαίος .

Τρίτη 1 Ιανουαρίου 2013

Οι ονομασίες των μηνών

Έργο του Ν. Λύτρα

Ιανουάριος:  Προέρχεται από τον θεό Janus, τον προστάτη των δημοσίων διόδων και πυλών της Ρώμης· η λατρεία του συνδεόταν με κάθε αρχή η ξεκίνημα, γι΄ αυτό και είναι ο πρώτος μήνας του έτους.
Φεβρουάριος: Από το λατινικό επίθετο februus (καθαρτικός), γιατί κατά τη διάρκεια του μήνα αυτού – που ήταν ο τελευταίος στο αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο -γίνονταν γιορτές εξαγνισμού.
Μάρτιος: Προέρχεται από το λατινικό martius (άρειος), γιατί ο μήνας αυτός ήταν αφιερωμένος στη λατρεία του θεού Άρη (Mars).
Απρίλιος: Από το λατινικό aprilius (ανοικτός), γιατί κατά το μήνα αυτό άνοιγαν οι ανθοί των λουλουδιών. Κάποιοι αποδίδουν το όνομα στο Αφρώ (μεταγενέστερη μορφή της Αφροδίτης), επειδή οι Ρωμαίοι θεωρούσαν το μήνα αυτό αφιερωμένο σ' αυτήν.
Μάιος: Προέρχεται από τη maja (μαία), τη μάνα της Γης, που τρέφει τον άνθρωπο και την Κυβέλη, που ανάθρεψε τον Ερμή.
Ιούνιος: Από το λατινικό junius [αυτός που σχετίζεται με την Ήρα (Juno)], λόγω λατρείας της θεάς Ήρας κατά το μήνα αυτό.
Ιούλιος: Παλαιότερα λεγόταν Quintilis (Πέμπτος). Το 44 π.Χ. ονομάστηκε Julius, προς τιμήν του αυτοκράτορα Ιούλιου Καίσαρα, που γεννήθηκε στις 7 Ιουλίου 101 π.Χ.
Αύγουστος: Σημαίνει σεβαστός στα λατινικά και αρχικά ονομαζόταν Sextus (Έκτος). Το 27 π.Χ. ονομάστηκε Augustus προς τιμήν του αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου, που έγινε μονοκράτορας. Κάποιοι αποδίδουν την ονομασία του στη λέξη augur (οιωνοσκόπος).
Σεπτέμβριος: Από το λατινικό septem (εφτά), γιατί ήταν ο έβδομος μήνας του αρχαίου ρωμαϊκού ημερολογίου.
Οκτώβριος: Από το λατινικό octo (οχτώ), γιατί ήταν ο όγδοος μήνας. Είναι ο μόνος «αριθμητικός» μήνας που δεν περιέχει το γράμμα Μ. Έτσι είναι λάθος να λέμε Οκτώμβριος!
Νοέμβριος: Από το λατινικό novem (εννέα).
Δεκέμβριος: Από το λατινικό decem (δέκα), λόγω της θέσης που είχε στο αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο.